2012-2013 Ships at the Hills

2012-2013

Πλοία στα Βουνά / Ships at the Hills

Διδακτική Ομάδα / Teaching group

Bανα Tεντοκαλη / Vana Tentokali

Δρ αρχιτεκτονικης (ΑΠΘ), καθηγητρια

PhD in Architecture (AUTH), professor

Sebastian Duque

αρχιτέκτονας (Universidad Nacional de Colombia), Μaster Berlage Institute Rotterdam, υποψήφιος διδάκτωρ (ΑΠΘ)

architect (Universidad Nacional de Colombia), Μaster Berlage Institute Rotterdam, PhD Candidate (AUTH)

Συνεργάτης στο μάθημα / Collaborator

Θανάσης Παπιώτης / Thanassis Papiotis

αρχιτέκτονας (ΑΠΘ), ζωγράφος

architect (AUTh), painter

Εισαγωγη

H προσέγγιση της διαδικασίας του αρχιτεκτονικού και αστικού σχεδιασμού, που προτείνεται εδώ, αποσκοπεί να εξελιχθεί σε ένα "παιχνίδι", το οποίο τοποθετείται ανάμεσα στην "παιδεία" και την "παιδιά" σύμφωνα με την πλατωνική σημασία του όρου.  Tο προτεινόμενο παιχνίδι έχει μια μακρα παραδοση «εμμονης» προς το πληθωρικό φάσμα των μετά-στρουκτουραλιστικων προσεγγίσεων, οι οποίες διακρινονται σε δυο βασικα ιδιοσυστατικά ρεύματα: «αποδόμησης» και «non standard», των οποίων η αφετηρία βεβαια ανηκει στο φιλοσοφικό πεδίο, αλλά το αποτελεσμα στο αρχιτεκτονικο.  Τα τελευταια χρονια η «εμμονη» αυτή εστιαστηκε μαλλον μονομερως στις προσεγγισεις του πρωτου, δηλαδή της «αποδόμησης» (απο-σταθεροποίησης, απο-διάρθρωσης, απο-συναρμολόγησης, απο-γίγνεσθαι, «undoing»). 

Φετος ο προσανατολισμος του μαθηματος εμπλουτιζεται.  Μπορεί να μην απομακρυνεται από το παραπάνω μετά-στρουκτουραλιστικο φάσμα, μετακινειται όμως προς την κατευθυνση του ρευματος “non standard”.  “Νon standard” είναι ενας ορος που καθιερωθηκε, προκειμενου να προσδιορισει γενικευτικα μια σειρά διαφορετικων μεταξύ τους προσεγγισεων (τοπολογικων, παραμετρικων, μορφογενετικων, κτλ), κατα τις οποίες εισάγεται ο υπολογιστης στη διαδικασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού.  Ο ορος οφειλεται στον αρχιτεκτονα Bernard Cache, ο οποιος εισάγει και διερευνα σε συνεργασια με τον Patrick Beaucé ειδικοτερα μια μεθοδολογική διαδικασία σχεδιασμού και παραγωγης χωρου με βάση το Computer Aided Design and Manufacturing.  Στην μεταβιομηχανική μεταμοντερνα συνθηκη, η «τυποποιηση» (standardisation) έχει καθιερωθει ως μεσο μαζικης παραγωγης.  Η προσέγγιση “non standard” προσανατολιζεται και αυτή στην κατευθυνση της «τυποποιησης», προσθετοντας, όμως, αντί της «επανάληψης», την έννοια της «παραλλαγής» (“variation”).  Πρόκειται για την «τυποποίηση» μέσω της παραγωγής «παρόμοιων» και όχι «ίδιων» αντικειμένων.  Η ενσωματωση των υπολογιστων λοιπόν στη διαδικασία του (αρχιτεκτονικού και αστικού) σχεδιασμού προσφερει τη δυνατότητα απομάκρυνσης από τη σύνθεση συλλογής από μοναδικα αντικείμενα/καταστασεις και προσήλωσης στον επαναπροσδιορισμο εκείνων των σταθερων σημειων (στοιχειων και σχεσεων) που τα καθιστουν δυνατα: γίνονται αντιληπτές, δηλαδή, εκεινες οι καθοριστικες «μη μεταβλητες» (invariants) ιδιοτητες τους, οι οποιες μπορούν να μας επιτρέψουν να πραγματοποιήσουμε αυτην ή την άλλη «παραλλαγή» (variation).  Με άλλα λογια, αυτό που ακολουθουμε στη διαδικασία του σχεδιασμού είναι μια προσέγγιση με όρους συσχετισμου, η όποια θα οργανωνει μια αλληλουχια σχεσεων, ώστε να καθίσταται δυνατή η μετάφραση τους από τη γλωσσα της γεωμετριας στη γλωσσα των λεξεων, και ύστερα στη «γλωσσα του προγραμματισμου» (programming).

Οι ασκησεις

1 «Το context»

(Διαρκεια: δύο εβδομάδες)

Θεμα είναι η περιγραφη των γεωφυσικων και τοπογραφικων δεδομενων ενός context με όρους δομης.  Σκοπος δεν είναι η κριτική ή η αξιολογηση του, αλλά η κατανοηση του μέσα από την περιγραφη του.  Η διαδικασία περιγραφης του context θα είναι στην ουσια μια διαδικασια «αναγνωσης», που βασιζεται στην «παρατήρηση». 

Η περιγραφη του context θα αφορά τη δομη του. 

Καλεισθε λοιπόν να επιλεξετε ένα από τα παρακατω contexts που προτείνονται, προκειμενου να το περιγραψετε:

- τo φαραγγι του Βικου

- τα Μετεωρα

- την κορυφη του Ολυμπου

- το Σπηλαιο του Διρου

- το ηφαιστειο της Σαντορινης

2 «Το αντικειμενο»

(Διαρκεια: δύο εβδομάδες)

Θεμα είναι η περιγραφη ενός αντικειμενου-κτιριου με όρους δομης.  Σκοπος δεν είναι η κριτική ή η αξιολογηση του, αλλά η κατανοηση του.  Η διαδικασία περιγραφης του αντικειμενου θα είναι στην ουσια μια διαδικασια «αναγνωσης», όπως ειδαμε παραπανω, που βασιζεται στην «παρατήρηση».  Η έμφαση στη λεξη «παρατήρηση» οφειλεται στο γεγονος, ότι απορρέει από το θεωρητικό οπλοστασιο των μεθοδων της ερευνας, κατα τις οποίες: «Η επιστημονικη προσέγγιση βασίζεται στην παρατηρηση και στις μεθοδους παρατήρησης.  Η πρωταρχικη εμπιστοσυνη στην παρατηρηση ξεκινά από την επιστημονικη αντιληψη της γνωσης» (Shoberg & Nett).

Η περιγραφη του αντικειμενου θα αφορά τη δομη του. 

Αληθεια τι είναι δομή?  Μηπως είναι το σύνολο των στοιχειων από τα οποία αποτελείται το αντικείμενο και οι μεταξύ τους σχεσεις?

Καλεισθε λοιπόν να επιλεξετε ένα πλοιο από τα παρακατω που προτείνονται, προκειμενου να το περιγραψετε.  Τα παρακατω 5 ειδη πλοιων που αναφερονται, κατατασσονται με κριτήριο της θέσης τους στην επιφανεια ή στο βαθος της θαλασσας και όχι με κριτήριο φορτιου, τροπου κινησης κτλ:

- καταμαραν

- δελφινι

- υποβρυχιο

- ημι-καταδυομενο

- καραβι («συμβατικο επιφανειακο»)

3 «Το κτιριο»

(Διαρκεια: δυο εβδομαδες)

Θεμα είναι ο αρχιτεκτονικος σχεδιασμος ενός «κτιριου», που θα βασίζεται:

Πρωτον, στις αρχες κατασκευης που εντοπιστηκαν από την περιγραφη τόσο του αντικειμενου της πρωτης ασκησης όσο και του context της δευτερης ασκησης.

Δευτερον, σε μια από τις τεχνικες κατασκευης που προτείνονται. 

Καλεισθε λοιπόν να επιλεξετε μια από αυτές, που παρατιθενται παρακατω:

- προσθετική (χτιζειν, τοιχοποιία, κτλ)

- πλεγματική (υφαντική, πλέξιμο, ράψιμο, κτλ )

- αφαιρετική (ανασκαφη, εξορυξη, εκσκαφη, κεραμική, σμίλεμα, κτλ)

Τριτον, σε ένα από τα υλικα κατασκευης που προτείνονται. 

Καλεισθε λοιπόν να επιλεξετε ενα από αυτα, που παρατιθενται παρακατω:

- χαρτονι

- ξυλο μπαλσα

- νταου

- πηλος

- σαπουνι

- συρμα

4 «Η μηχανη»

(Διαρκεια: δυο εβδομαδες)

Το θεμα της τεταρτης ασκησης θα αποτελεσει το αντικείμενο ενός ταχυρρυθμου workshop, που θα προγραμματιστει μέσα στη διαρκεια της εκπαιδευτικης διαδικασίας του μαθηματος.

Θεμα είναι ο αρχιτεκτονικος σχεδιασμος ενός «κτιριου», που θα βασίζεται στον επαναπροσδιορισμο της τριτης ασκησης μέσα από την εισαγωγή και ενσωματωση τόσο της λειτουργιας, η όποια μεχρι τη στιγμή αυτή δεν ειχε προσδιοριστει, όσο και ενός μηχανολογικου προγραμματος-σκοπου, προκειμενου να ικανοποιηθουν οι προτεινομενες ρυθμισεις. 

Καλεισθε λοιπόν να επιλεξετε μια από αυτες, που παρατιθενται παρακατω:

- της κατευθυνσης ανεμου-ων

- της κατευθυνσης του νερου (ροων-πλημμυρας)

- της κατευθυνσης φωτος-σκιας

- της κατευθυνσης του ηχου (θορυβου, φλοισβου κυματων, κτλ)