2010-2011
ΤΟΠΟ_ΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΜΥΘΟ_ΛΟΓΙΑ / TOPO_LOGY IN MYTHO_LOGY
Ο μύθος του Αριστοφάνη στο συμπόσιο του Πλάτωνα / The myth of Aristophanes in Plato's 'Symposium' 
Διδακτική Ομάδα / Instructors
Bανα Tεντοκαλη / Vana Tentokali
Δρ αρχιτεκτονικης (ΑΠΘ),
αναπληρώτρια καθηγητρια
PhD in Architecture
(AUTH), associate professor
Hλίας Γραμματικός / Ilias Grammatikos
αρχιτέκτoνας (ΑΠΘ), σκηνογράφος (Ε.Α. Clermont Ferrand),
θεατρολογος
(ΕΚΠΑ),
υποψήφιος διδάκτωρ (ΑΠΘ), διδασκων ΠΔ Ν.407
architect (AUTH), stage designer (Ε.Α. Clermont Ferrand), theatrologist (KUA), PhD Candidate (AUTH), instructor (Law
407)
Sebastian Duque
αρχιτέκτονας (Universidad Nacional de Colombia), Μaster
Berlage Institute Rotterdam, υποψήφιος διδάκτωρ
(ΑΠΘ)
architect
(Universidad Nacional de Colombia), Μaster Berlage Institute Rotterdam, PhD
Candidate (AUTH)
Συνεργάτες στο μάθημα / Collaborators:
Γιώργος Κουτούπης / Yiorgos Koutoupis
PhD in Architecture
(AUTH), architect (AUTH)
Κωνσταντίνος-Θόρβαλτ Μπάρλας / Konstantinos-Thorvalt Barlas
αρχιτέκτoνας (ΑΠΘ), MA Environment and Energy Studies
(Architectural Association, London)
architect (AUTH), MA
Environment and Energy Studies (Architectural Association, London)
Οι ασκησεις
1 «Η αυτοματη γραφη»:
Ο σχεδιασμος, ως μια διαδικασια “αυτοματης γραφης” του χωρου
(Διαρκεια: δύο εβδομάδες)
Aπο την καταγραφη των χαρακτηριστικων του χωρου, οπως εντοπιζονται
στον λογο του Αριστοφανη από το Πλατωνικο κειμενο, στον σχεδιασμο - αμεση μεταφορα
και αναπαρασταση του.
Αντικειμενο της πρωτης ασκησης είναι ο σχεδιασμος, ως μια διαδικασια
“αυτοματης γραφης” του χωρου, που αντιστοιχει στο λογο του Αριστοφανη από το
πλατωνικο κειμενο. Στην ουσια ξεκινα και
“ολοκληρωνεται” η διαδικασια του αρχιτεκτονικου σχεδιασμου του χωρου “αυτοματως”,
δηλαδή με υποκειμενικο και ασυνειδητο τρόπο μεσα από συνειρμους, που αφορουν τα
ιδιαιτερα χαρακτηριστικα του όπως παρεχονται από το κείμενο με σκοπο την “αμεση
μεταφορα” ή “αμεση αναπαρασταση” τους.
Προκειται για μια τόσο βαθια υποκειμενικη διαδικασια, η οποια
ενεργοποιωντας αναποφευκτα ολοκληρο τον μηχανισμο των συνειρμων οδηγει σε
ανεξελεγκτα μονοπατια και ατραπους. Μια
“ανεξελεγκτη” λοιπον “αμεση μεταφορα” από τον “πραγματικο” χωρο του πλατωνικου
κειμενου στον φαντασιακο χωρο της προτασης αποτελει τον στοχο της πρωτης
ασκησης. Μια "μη ελεγχομενη, αμεση
μεταφορα”, η οποια πολλες φορες μπορει να οδηγει στην υπερβαση ακομη και του
εαυτου.
2 «Το concept»:
Η ορθολογικοποιηση του συνθετικου αποτελεσματος της ‘αυτοματης γραφης’
(Διαρκεια: τρεις εβδομάδες)
Aπο τις αφηρημενες εννοιες τριων εκδοχων για τον ερωτα, που
επιλεγονται απο το Πλατωνικο κειμενο, εως το σχεδιασμο - εμμεση μεταφορα και
αναπαρασταση του.
Αντικειμενο της δευτερης ασκησης είναι εκεινο το μερος της διαδκασιας
του αρχιτεκτονικου σχεδιασμου, κατά το οποιο συντελειται η «ορθολογικοποιηση»
του συνθετικου αποτελεσματος της πρωτης ασκησης. Εάν η πρωτη ασκηση χαρακτηριζεται από την
«αμεση» μεταφορα, αναπαρασταση και μεταφραση στο χωρο εννοιων και καταστασεων,
που εντοπιζονται στο κειμενο του Συμποσιου με ασυνειδητο και συνειρμικο τροπο,
η δευτερη ασκηση χαρακτηριζεται από την «εμμεση». H διαδικασια που ακολουθειται στη δευτερη
ασκηση θεωρειται "εμμεση", διοτι περιλαμβανει τη διερευνηση και
αναλυση, τοσο της «δομης» του χωρου που προεκυψε ως συνθετικο αποτελεσμα στην
πρωτη ασκηση, οσο και των «κανονων συνταξης», που ειχαν ηδη υιοθετηθει.
Με αλλα λογια, με βαση το συνθετικο αποτελεσμα της προηγουμενης
ασκησης, δηλαδη της «αυτοματης γραφης» συντελειται μια διαδικασια «αναγνωσης»,
εντοπισμου, αναγνωρισης, αναλυσης, εντοπισμου, «διορθωσης» και αναθεωρησης:
- Της «δομής» του
χωρου της προηγουμενης συνθετικης προτασης.
Μπορουμε να θεωρησουμε ότι «δομη του χωρου ειναι το συνολο των στοιχειων
οργανωσης του και των μεταξυ τους σχέσεων».
3 «Το context»:
"Επαναφορα" απο τον χωρο του μυθου στον πραγματικο χωρο της πολης
(Διαρκεια: τρεις εβδομάδες)
Aπο την τελικη επιλογη μιας θεωρητικης εκδοχης για τον ερωτα, εως το
σχεδιασμο - μεταφορα στον πραγματικο
χωρο της πολης: "Eπανάχρηση"
Στις δυο προηγουμενες ασκησεις, η διαδικασια του αρχιτεκτονικου
σχεδιασμου ελαβε χωρα στον χωρο του μυθου και της φαντασιας. Θα μπορουσαμε να χαρακτηρισουμε τη μεχρι τωρα
αυτή σταση ως σταση «αποστασιοποιησης» από τη σημερινη χωρικη και κοινωνικη
πραγματικοτητα.
Mε τη λεξη "επαναφορα" εννοουμε μια σταση, η οποια επιτρεπει
την:
- «Επιστροφη» ολων
των προηγουμενων ιδεων και εννοιων, που αφορουσαν το χωρο, από το μυθο και την
φαντασια στις σημερινες συνθηκες της πολης, τόσο του αστικου όσο και του
περιαστικου της ιστου.
- "Αναθεωρηση"
του μεχρι τωρα αντικειμενου του σχεδιασμου μεσα απο το πρισμα της σημερινης
πραγματικοτητας.
- «Εισαγωγη» του
ρολου του «υποκειμενου», το οποίο μεχρι τωρα «απουσιαζε» από τη διαδικασια
αρχιτεκτονικου σχεδιασμου του χωρου.
Παρ' ολα αυτα ήταν "παρον".
Iσως περισσοτερο "παρον" μεσα απο την απουσια του.
Προυποθεσεις γι αυτην την «επαναφορα» είναι δυο:
- Η επιλογη και ο εντοπισμος του χωρου στα υπαρχοντα:
οικοδομικα τετραγωνα (κτισμενα η ακτιστα), οικοπεδα (κτισμενα η ακτιστα), κενα
της πολης (διαμορφωμενα η αδιαμορφωτα).
Αρα ζητουνται: χάρτες, εικόνες, σχέδια, κατασκευές, μακετες
- H εισαγωγή του ανθρώπου (χρήστη), δηλαδη της
λειτουργιας: Για ποια ή ποιες λειτουργιες;
Αρα ζητειται: κτιριολογικο προγραμμα
4
«Η ολοκληρωση»:
«Η ολοκληρωση»:
Η διαντιδραση του concept με το context
(Διαρκεια: οι υπολοιπες εβδομαδες)
Aντικειμενο της τεταρτης ασκησης ειναι η διαντιδραση του συνθετικου
αποτελεσματος των δυο προηγουμενων ασκησεων, του «concept» με το «context»,
δηλαδη ο συσχετισμος των προηγουμενων "κειμενων" αναπαραστασης μεταξυ
τους.
Με αλλα λογια είναι εκεινο το σταδιο ολοκληρωσης του αρχιτεκτονικου
σχεδιασμου, κατα το οποιο οι χωροι αποκτουν την υλικη τους υποσταση. H υλικη υποσταση των χωρων γινεται αντιληπτη
μεσα απο τα σχηματα, τους ογκους, τις επιφανειες, τις γραμμες, τις αναλογιες,
τη μαζα, τις υφες, τα χρωματα, κτλ.
